De earn-outregeling: verkoopprijs afhankelijk van toekomstige ontwikkeling onderneming

Een aanvulling op een normale lening met vaste koopsom van ouders aan kinderen in het kader van de bedrijfsopvolging is de earn-outregeling, waarbij de koopsom afhankelijk wordt gemaakt van toekomstige resultaten.

We hebben gezien dat de opvolger bij de financiering geholpen kan worden door de koopsom (deels) schuldig te blijven aan de ouders. De lening wordt dan verstrekt tegen een vaste rente en een aflossingsschema. Lees ook het artikel Bedrijfsopvolging door verkoop aandelen.

In plaats van deze ‘normale’ lening met vaste koopsom van (de B.V. van) ouders aan de opvolger kan ook worden gekozen voor een zogenaamde earn-outregeling. De koopsom wordt ook hier (deels) schuldig gebleven en de termijnen c.q. aflossingen worden bijvoorbeeld afhankelijk gemaakt van de toekomstige resultaten van de onderneming. Het ontvangen van de uiteindelijke koopsom wordt hierdoor onzekerder. Verkoper zal eerder geneigd zijn om bij de onderneming betrokken te blijven, bijvoorbeeld als commissaris of adviseur.

Waarom een earn-outregeling?

Waarom een earn-outclausule bij de betaling van de koopsom afspreken? Er zijn situaties denkbaar waarbij partijen het lastig vinden een eenduidige koopsom af te spreken. De waarde van onderneming is op verschillende manieren vast te stellen en van veel factoren afhankelijk, zoals omzet, winst en brutowinstmarge (zie o.a. het belang van een waardebepaling). Aangezien deze factoren onzeker zijn, kan het afspreken van een earn-out partijen juist bij elkaar brengen. Verder kan de uiteindelijke koopsom door een positieve ontwikkelingen in omzet en winst hoger uitvallen, wat beide partijen tevreden stelt.

Bij een earn-outregeling kan het in het belang van de opvolger zijn dat ouders betrokken blijven bij de onderneming. De goodwill is namelijk door hen opgebouwd. Een earn-out stimuleert de ouders zich voor het bedrijf te blijven inzetten. Uiteindelijk resulteert dit in het ontvangen van de koopsom.

Fiscale uitwerking earn-outregeling

We gaan uit van de volgende situatie: holding bv ouders verkoopt de aandelen aan de holding bv van de opvolger (kijk voor de structuur bij bedrijfsopvolging door verkoop aandelen). De koopsom wordt door de holding bv van de opvolger schuldig gebleven. De holding bv van ouders krijgen een zogenaamde earn-outvordering.

De verkoper is een B.V. die onder de vennootschapsbelasting valt. Bij een vaste koopsom valt het verschil tussen deze koopsom en de boekwaarde van de aandelen (de boekwinst) onder de deelnemingsvrijstelling. Deze winst wordt dus niet belast. Als de betalingen van de koopsom nog niet vaststaan, zoals bij een earn-outregeling, dan waardeert de holding B.V. van ouders de vordering op de contante waarde van de geschatte betalingen. De eventuele waardeveranderingen van de earn-outvordering vallen ook onder de deelnemingsvrijstelling. Wordt de vordering door omstandigheden opgerend, valt ook de renteopbrengst onder de deelnemingsvrijstelling. De oprentingslast behoort voor de opvolger tot de kostprijs van de aandelen.

Tot slot

Bij een earn-outregeling zijn de betalingen afhankelijk gesteld van de toekomstige resultaten van de onderneming. Deze afspraken kunnen partijen dichter bij elkaar brengen. Voor alternatieve financieringsmogelijkheden verwijzen wij naar de artikelen Bedrijfsopvolging tegen cumulatief preferente aandelen en Schenken aandelen aan kinderen.