De beleving bij de volgende generatie

Marisca van den Honaard van WIQSupport had een lang gesprek met één van haar relaties. Het werd een interessant gesprek over de beleving van het opvolgingsproces. Hier het verhaal.

Bedrijfsopvolging: “The Next Generation”

Bedrijfsopvolging binnen een familiebedrijf kent niet alleen een financiële of fiscale kant, maar ook een emotionele en persoonlijke kant. Het is een proces. Een groeiproces welteverstaan. Voor alle betrokkenen.

Het begint bij de “zittende” generatie. Die vraagt zich misschien af: is mijn kind geschikt het roer over te nemen? Heeft hij of zij de geschikte opleiding gevolgd en zijn de juiste capaciteiten in huis? Het zal niet de eerste keer zijn dat zoon of dochter bijvoorbeeld geen gemotiveerde leerling op school is of gewoonweg geen interesse heeft in het familiebedrijf. En dan? Een appel kan ver, dichtbij of zelfs niet uit de boom vallen. Maar geeft geen reden tot paniek; enkel een reden voor een andere keuze.

Binnen de familie is vaak veel betrokkenheid met het bedrijf, zonder dat dit concreet met de opvolging te maken heeft. Er worden veel uren gemaakt en daardoor zijn bedrijf en privé onlosmakelijk met elkaar verweven. Voor jonge kinderen betekent dit vaak dat er op vrije middagen of in de weekenden op het bedrijf gespeeld wordt. Spelenderwijs raakt het kind vertrouwd met het bedrijf. Op latere leeftijd heeft het kind hier zijn of haar eerste bijbaantje. Zakgeld zal moet ook verdiend moeten worden! En op deze wijze krijgt het kind de eerste lessen in economie. Wellicht steekt het kind veel meer op. Zonder dat u dat beseft.

Als u afstand neemt om hierover een mening te vormen, is een prettige bijkomstigheid dat u, als zittende generatie, op gemakkelijke wijze inzicht krijgt in de sterke kanten van uw beoogd opvolger. Is uw kind creatief, een financieel wonder of misschien huist er een commercieel talent in? Uiteindelijk is er in elke organisatie voor elke competentie een plek.

Uit het leven gegrepen

Dat een dergelijk (groei)proces niet zonder slag of stoot gaat, illustreert het volgende verhaal van een zakelijke relatie. Een verhaal over een appel die eerst niet, toen ver en uiteindelijk dichtbij de boom belandde.

Hij staat sinds enige jaren als derde generatie aan het roer van het familiebedrijf. Een bedrijf in de technische industrie. Hoe is de opvolging voor hem geweest?

Terugkijkend, heeft het proces van bedrijfsopvolging voor hem zich voornamelijk onbewust afgespeeld. Maar ja, op deze leeftijd hebben je ouders alles behalve gelijk en is verantwoordelijkheid dan nog niet meer dan een woord in het woordenboek. Herkenbaar voor nagenoeg iedere jongeman.

Lange tijd leek het er dus op dat hij zijn vader niet zou opvolgen. Slechts zijdelings betrokken door vakantiewerk en alles behalve technisch. Interesse in sport en het leven, maar aanzienlijk minder in onderwijs. Ook zijn vader had geen vertrouwen in de opvolging. Tot een moment toen bleek dat hij scherp inzicht had in hoe een aantal onderdelen binnen het bedrijf te optimaliseren, zoals bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid. Hij richtte zich op het opzetten van een veiligheidsbeheersysteem. De interesse bleek ineens gewekt; door beide generaties.

Oude versus nieuwe generatie

Verder bleek hij een bijzonder commercieel talent te hebben. Dit betekende dat hij gaandeweg een kring van “nieuwe” generatie klanten aanboorde en ook ging bedienen. En bestaande klanten – maar ook zijn vader –  keken toe en groeiden hierin gestaag mee.

Op een bepaald moment kwam er rust in zijn leven en het daarmee gepaard gaande verantwoordelijkheidsgevoel leidde tot een natuurlijk omslagpunt. De concrete bedrijfsopvolging werd een feit, terwijl de economische crisis de wereld in een greep hield. Inmiddels was de drive, doorzettingskracht en ambitie zover gegroeid dat hij het bedrijf door deze lastige tijden heen heeft geloodst en zelfs kon laten groeien.

Maar een nieuwe generatie klanten en andere tijden vergen een andere aanpak. Een aanpak waarmee de bestaande klanten ook mee te maken krijgen. Social media, bedrijfsimago en ook sponsoring en netwerken zijn zomaar wat begrippen. Het vergt nogal wat van partijen om hiervoor open te staan en elkaar te blijven begrijpen. In dit geval vond ik het prachtig te zien hoe hier in dit bedrijf mee wordt omgegaan. Oude generatie versus nieuwe. In elk opzicht: klanten, aanpak maar ook medewerkers. Niet bang om keuzes te maken en een duidelijke lijn uit te zetten.

Er is ook een keerzijde. Waar klanten en relaties vaak vanzelfsprekend meegroeien in een proces van opvolging, kan dit lastiger liggen bij de medewerkers.

Als jonge generatie kan men worden beschouwd als “het zoontje van de baas”. En de daarbij ingevulde privileges. Ongeacht of deze er daadwerkelijk zijn. Vooroordelen liggen op de loer. Het is niet de eerste keer dat een nieuwe generatie danig op de proef wordt gesteld. In het onderhavige geval werd dat volmondig beaamd:
Test na test, grap na grap. Bij afwezigheid van zijn vader… uiteraard.

Hoe hij dit heeft aangepakt? Door consequent te zijn, de juiste houding aan te nemen, met humor en zich telkenmale weer te bewijzen. Presteren en presenteren, zijn de kernwoorden die hij hiervoor kiest. Het respect is daarmee gezaaid en geoogst en heeft hij zijn plek verdiend. Op alle niveaus.

Wijze lessen

Zijn vader heeft hem hiervoor – achteraf bezien –  al op jonge leeftijd wijze lessen gegeven. De wijste lessen? Dat hem vooral matigheid is bijgebracht. En dat hard werken altijd beloond wordt. Op ieder vlak. Lessen die deze directeur nog iedere dag helpen de juiste koers te kiezen. Een koers die tot een succesvol en gezond bedrijf van deze tijd heeft geleid en waar het begrip “familie” in het bedrijfs-DNA verweven zit.

Deze lessen brengt hij graag over. Op zijn team, zijn medewerkers. En… zijn kinderen! Waarin hij nu veel van zichzelf herkent. Die zich wellicht op een goede dag herkennen in de reis en ontwikkeling van hun vader en uiteindelijk met dezelfde drive en ambitie het bedrijf op hun eigen wijze verder de toekomst in brengen.