Van oudsher wensen eigenaren van familiebedrijven dat het bedrijf binnen de familie blijft. Hoe denkt de volgende generatie hierover? Is zij bereid om het familiebedrijf over te nemen?
Onlangs is door het Center for Familiy Business van de Universiteit van St. Gallen en EY een onderzoek gepubliceerd, waarbij ruim 100.000 respondenten van universiteiten in 34 landen zijn ondervraagd. Een belangrijke uitkomst van dit onderzoek is dat slechts 3,5% (in Nederland zelfs 1,7%) van de familieleden direct na het afstuderen het bedrijf van hun ouders wil overnemen. 4,5% wil dat graag pas na vijf jaar doen. De bereidwilligheid van de volgende generatie is daardoor ten opzichte van 2011 met circa 30% afgenomen.
Uit het onderzoek blijkt ook dat:
- vrouwelijke potentiële opvolgers minder vaak de intentie tot opvolging hebben dan hun mannelijke tegenhangers.
- de pool van potentiële opvolgers die over het algemeen tot opvolging bereid zijn, is veel groter (19,8% van alle studenten).
- de oorzaak van de afgenomen bereidwilligheid veroorzaakt wordt door een aantrekkelijkere arbeidsmarkt en opvolgers zouden meer inzicht verkrijgen in wat het betekent om een familiebedrijf over te nemen.
- naast de individuele en familie gerelateerde factoren hangen opvolgingsintenties af van de sociale context, zoals culturele normen of de welvaart van het land.
- kinderen verwachten dat de transactieprijs aanzienlijk lager is dan bij een verkoop aan een buitenstaander.
Invloed van belastingen
In het onderzoek is ook gekeken naar de invloed die de erf- en schenkbelasting (zie ook: de bedrijfsopvolgingsregeling) heeft op de mate van aantrekkelijkheid om het familiebedrijf over te nemen. Hierbij is uitgegaan van de gemiddelde belastingdruk in Europese landen bij de overdracht van een familiebedrijf tussen eigenaar en kind (zie bladzijde 12 van het onderzoek). Er is vastgesteld dat een zware belastingdruk de opvolging minder aantrekkelijk maakt.
Wat nu?
Kijkend naar de uitkomsten van het onderzoek blijkt de intentie van de volgende generatie om het familiebedrijf over te nemen in Nederland wel heel erg laag te zijn. Alhoewel de potentie er wel is: 19,8% is nog steeds in de race om in het familiebedrijf te stappen. Daarom is het van groot belang om kinderen goed te begeleiden in de mogelijkheden binnen het familiebedrijf. Laat ze in ieder geval een tijdje werkervaring op doen. Ook is het belangrijk dat ouders openheid betrachten en op een opbouwende manier praten over alle aspecten van de opvolging. Daarnaast biedt de markt verschillende leertrajecten, die een potentiële opvolger klaarstoomt voor de overname.
Kortom, er zijn genoeg manieren waarop het voor de volgende generatie toch aantrekkelijk kan worden gemaakt om uiteindelijk het familiebedrijf over te nemen.
